Phong Lan Bạch Nhạn khi nở hoa sẽ cho những cánh hoa màu trắng tuyệt đẹp như
cánh nhạn bay trên trời. Với hương thơm dịu dàng, Phong Lan Bạch Nhạn đã làm đốn
tim nhiều người yêu hoa Phong Lan.
Phong Lan Bạch Nhạn nghe tên thôi cũng đã đủ hiểu về màu sắc của nó. Đó chính
là màu trắng đặc trưng hoặc trắng pha lẫn phớt hồng, bông hoa chúm chím như hình
con chim nhạn những bông hoa kết thành một dải như các bông hoa khác trong dòng
dáng hương như: Sóc, Cáo, Tam Bảo Sắc, Đai châu, Quế …… Người am hiểu và chơi
Phong Lan Bạch Nhạn thường chọn những bông có cánh tròn khuôn cũng tròn và phải
toát lên một màu trắng tinh khiết như chính cái tên của nó vậy. Tuy nhiên, để tìm được
một bông như vậy không đơn giản mà phải lọc và lựa chọn từ rất nhiều thân.
Tên Việt Nam: Phong Lan hoàng thảo Bạch Nhạn.
Tên Latin: Dendrobiumn wattii.
Đồng danh: Dendrobium wattii (Hook. f.) Reichb. f. 1888; Dendrobium cariniferum
var. wattii Hook. f. 1883;.
Họ: Phong Phong Lan Orchidaceae
Bộ: Phong Phong Lan Orchidales.
Lớp (nhóm): Cây phụ sinh Epiphytically, Saprophytes.
1. Tìm hiểu về Phong Lan Bạch Nhạn
Hoa phong Phong Lan Bạch Nhạn hay còn gọi là giáng hương Bạch Nhạn thuộc chi
Phong Lan giáng hương, vì vậy nó sẽ có tất cả các đặc trưng của chi Phong Lan giáng
hương vốn có như: hoa thơm, lá mọc xen kẽ …
Hoa phong Phong Lan Bạch Nhạn có màu trắng tinh khiết, hoặc đôi khi phớt hồng
làm cho chúng ta cảm thấy không gian trở nên tinh khiết hơn, trong lành hơn. Mùi
hương của Bạch Nhạn, không nồng nàn khuyến rũ như quế Phong Lan hương, cũng
không dịu nhẹ như tam bảo sắc, Nhưng lại vẫn có một nét riếng tạo nên sự cuốn hút
cho dòng Phong Lan này.
Bạch Nhạn có chùm hoa nhỏ hơn Hoàng Nhạn một chút, cuống hoa ngắn hơn
Hoàng Nhạn (cuống hoa nối từ phần bông hoa đến ngồng hoa). Hoa màu trắng, đường
kính 3 – 3,5 cm, cuống hoa và bầu dài khoảng 3,5 cm. Các lá đài hình mác, đỉnh nhọn,
dài 2,4 – 2,5 cm, rộng 1,3 – 1,4 cm. Lá đài bên hình mác.
Bông Bạch Nhạn nhỏ và không có phần lưỡi hoa xòe như hoàng nhạn mà cụp lại
với phần đuôi nhọn và chấm nhỏ màu xanh ở dưới cùng. Những cánh hoa nhỏ và có xu
hướng cong về phía sau để lộ phần lưỡi nhô ra phía trước. Đúng như tên gọi, Bạch
Nhạn có hoa màu trắng bạch với một chấm xanh nhạt ở đầu lưỡi mà thôi.
Đặc điểm nhận dạng: Phong Lan phụ sinh. Thân dài 20 – 40 cm, dầy khoảng 0,4 cm,
lóng dài 3 – 4 cm. Lá hình mác, đỉnh chia 2 thuỳ lệch, dài 6 – 7 cm, rộng 1 – 1,2 cm.
Cụm hoa bên sát đỉnh, 1 hoa. Cằm hình cựa, dài 2 – 2,2 cm. Cánh hoa hình trứng, đỉnh
tù, dài 2,6 – 2,8 cm, rộng 2 – 2,2 cm. Môi hình nêm, nhẵn, chia 3 thuỳ, dài 3 – 3,2 cm,
rộng khoảng 2,4 cm, ở giữa có 3 đường sống; thuỳ bên hình nửa tròn; thùy giữa hình
bầu dục, mép xẻ răng sâu không đều. Cột cao khoảng 0,7 cm, răng cột nhọn. Nắp nhẵn.
Sinh học và sinh thái: Ra hoa vào tháng 9 – 10. Tái sinh bằng chồi và hạt. Mọc bám
trên các cây gỗ lớn trong rừng, ở độ cao 1200 – 2000 m.
Phân bố: Kontum (Đắk Glei), Lâm Đồng (Đà Lạt, Manline, Lạc Dương, Phong
Lang Bian, Bì Đúp), Ấn Độ, Mianma, Thái Phong Lan.
Giá trị: Cây làm cảnh vì có dáng cây và hoa to đẹp.
Tình trạng: Loài có khu phân bố và nơi cư trú chia cắt. Hiện đã bị suy giảm nghiêm
trọng do khai thác để trồng, bán làm cây cảnh và chặt phá rừng huỷ hoại nơi cư trú.
Phân hạng: EN B1+2b,c,e.
Biện pháp bảo vệ: Đề nghị xây dựng khu bảo tồn và nhân giống Phong Lan trong
các vườn quốc gia và di chuyển một lượng cây sống có thể của loài này về khu bảo tồn
và chăm sóc.
2. Kỹ thuật nhân giống và ghép Phong Lan Bạch Nhạn
Phong Lan Bạch Nhạn là dòng Phong Lan bình dân nên giá mọi người đều có thể
chơi được. Cũng như các loại phong Phong Lan khác thì giá vẫn tính theo kg đối với
hàng rừng và theo giò đối với hàng thuần tại vườn lâu năm. Ngoài ra, sẽ tính theo lá
đối với hàng đột biến là sọc.
Cũng giống như các dòng Giáng Hương khác, để nhân giống và phát triển dòng
Phong Lan này bạn chỉ có thể mua cây đã khai thác trên rừng về và ghép vào giã thể.
Lựa chọn giã thể để ghép Bạch Nhạn bạn có thể chọn gỗ, giỏ treo hoặc ghép trụ.
Thời điểm để ghép tốt nhất vào khoảng từ tháng 3-8, mùa đông không nên ghép mà có
thể treo ngược và chăm sóc qua mùa đến mùa xuân thì ghép. Giá thể ghép phải chưa sử
dụng và chưa có hiện tượng mục nát.
Việc ghép Phong Lan Bạch Nhạn phải lựa chọn đúng chiều để ngọn hướng ra ngoài
xoày tròn theo từng hướng các hướng nếu ghép trụ và hướng một phía tỏa đều đối với
ghép một mặt. Ngoài ra, cần phải phân chia đều khoảng cách giữa các cây bằng cách
ghép ngọn nhỏ ở trên ngọn to xuống dưới vì sau này các cây ở trên sẽ nhận được nhiều
ánh sáng và sẽ lớn nhanh hơn so với phía dưới. Sau đó ta treo trên giàn chú ý treo
không được để gần nhau quá sẽ làm ảnh hưởng tới những cây phía dưới.
Với đặc tính không khó chọn giã thể nên chúng ta có thể cho Phong Lan Bạch Nhạn
trồng trong các chậu nhựa thoáng khí cũng giúp cây phát triển khỏe mạnh nếu bạn
không thể tìm được các loại gỗ phù hợp
3. Kỹ thuật chăm sóc Phong Lan Bạch Nhạn
Để chăm sóc tốt cho loại Phong Lan này các bạn cần đảm bảo các điều kiện sau để
cây phát triển khỏe mạnh và cho hoa đúng mùa.
3.1. Nhiệt độ và độ ẩm
Hoa Phong Lan Bạch Nhạn là một loại Phong Lan chịu được nhiệt độ cao nhưng
với điều kiện phải ở môi trường thoáng hơn bình thường và bạn cần phải tăng độ ẩm
cho cây. Cách chăm sóc hoa Phong Lan Bạch Nhạn tốt nhất là để nhiệt độ từ 26 –
30*C hoặc 60 – 90*F. Hoa Phong Lan Bạch Nhạn chịu lạnh khá kém, bạn không nên
để hoa chịu lạnh dưới 10*C. Vậy nên vào mùa đông phải đặc biệt chú ý đến cây, tránh
để cây có bệnh.
Hoa Phong Lan Bạch Nhạn ưa độ ẩm cao phải từ 50 – 60%. Chính vì thế cách chăm
sóc Phong Lan Bạch Nhạn là phải thường xuyên tưới nước để đảm bảo độ ẩm cho hoa.
Cách chăm sóc hoa Phong Lan Bạch Nhạn bằng cách tưới nước thường xuyên, hành
ngày và cần chú ý với những ngày hè nắng gắt cũng như những ngày mùa đông hanh
khô bạn nên tưới cho cây từ 2 đến 3 lần. Các nhà vườn thường tưới 4 đến 5 lần cho cây
là cách tốt nhất. Thời điểm tốt nhất để tưới nước cho cây là vào sáng sớm hoặc chiều
mát. Khi thời tiết chuyển lạnh đột ngột thì bạn vẫn cần tưới nước để cung cấp độ ẩm
cho cây phát triển độ thoáng và ánh sáng.
Phong Lan Bạch Nhạn ưa sáng bình thường và cần phải thoáng gió. Cách chăm cho
hoa phong Phong Lan là bạn Bạch Nhạn chọn chỗ thiên thời địa lợi nhất trong vườn
hoa để treo những chậu hoa phong Phong Lan Bạch Nhạn. Điều này tại điều kiện cho
cây phát triển tốt nhất mà không bị bệnh tật. Không nên che bịt chậu Phong Lan quá
kín mà nên để thông thoáng .
Ánh sáng cũng là một yếu tố tác động đến Phong Lan Bạch Nhạn khá nhiều do
thiếu ánh sáng quá cây sẽ rất dễ bị bệnh thối nhũn nhưng nếu để nắng quá mà không
che chắn thì cây sẽ bị cháy là không phát triển được. Ánh sáng vừa đủ nhất cho sự phát
triển của cây là khoảng 70%
3.2. Phân bón và thuốc trừ sâu
Để bảo vệ hoa Phong Lan Bạch Nhạn tốt nhất, bạn nên phun thuốc chống nấm
thường xuyên khoảng 1 lần/ tháng và đặc biệt khi thay đổi thời tiết, mưa nhiều cũng là
thời kỳ thuận lợi cho bệnh phát triển, để tránh điều này chúng ta sẽ dùng rezomin để
phòng tránh thối cho cây.
Ngoài ra một bệnh nữa mà Phong Lan Bạch Nhạn hay mắc phải là bị ruồi vàng
châm gây bệnh cho lá. Để tránh điều này bạn cần sử dụng dung dịch thuốc đặc trị ruồi
vàng đẻ bắt chúng tránh gây hại cho cây.
Còn đối với phân bón thì không cần sử dụng quá nhiều phân bón, chỉ cần một lượng
vừa đủ đảm bảo cho cây phát triển tốt nhất. Chăm sóc Phong Lan Bạch Nhạn không
cần tốn quá nhiều công sức hay đầu tư vào phân bón hay thuốc trừ sâu mà là ở chính
đôi bàn tay nghệ nhân khéo léo của bạn.
Chúc bạn thành công!